In Rotterdam vond op 15 november de vierde editie plaats van Purpose Day. Een hele dag in het teken van wat de Financial Times afgelopen zomer de noodzaak heeft genoemd aan het ‘herdenken van het kapitalisme’.

Zowat 400 bezoekers wisselden er een hele dag ideeën uit over de betekeniseconomie die met meer aandacht voor ethiek, welbevinden en welzijn een alternatief zou moeten vormen voor een economie die al sinds ettelijke decennia louter gericht is op groei en aandeelhouderswinst.

Het voor het event gekozen thema ‘We mean business’ geeft aan dat de organisatoren weliswaar streven naar een ander soort kapitalisme en een andere economie, maar dat ze ervan overtuigd blijven dat een gezonde business uitbouwen en tegelijk zorgen voor een betere wereld perfect hand in hand kunnen gaan.

Plafond bereikt

Van alle kanten krijgen we steeds meer signalen dat er inderdaad nood is aan grondige vernieuwing omdat het systeem van permanente groei zijn plafond bereikt lijkt te hebben en op alle vlakken slachtoffers eist.

Steeds meer mensen die afhaken met burn-out.

Mensen die een zelfmoordpoging ondernemen.

Mensen die geen andere oplossing zien dan op straat komen en geweld plegen, omdat ze niet meer rondkomen.

Bedrijven die geen talent meer kunnen vinden. Die bij groeiplannen botsen op allerhande protesten. Of die de weerslag ondervinden van één klein communicatiefoutje.

Politieke partijen die helemaal tureluurs worden van de zappende kiezer.

Overheden die niet in staat zijn een antwoord te bieden op de dringendste noden van burgers.

Om nog maar te zwijgen van de ontegenzeglijke zware gevolgen van de klimaatverandering, zoals we de jongste weken weer zagen, onder meer door de bosbranden in Australië en de overstromingen in Venetië.

Boegbeelden luiden alarmbel

Hoeft het dan verwondering te wekken dat vorige week in de Financial Times opnieuw twee boegbeelden van het klassieke economische systeem, die aan het hoofd staan van twee van de belangrijkste beleggingsfondsen ter wereld, aan de alarmbel trokken om te zeggen dat verandering absoluut nodig is ?

Anne Richards, chief executive van Fidelity International, zei dat de wereld een einde moet maken aan "onze obsessie om altijd maar voort te blijven streven naar de groei van het  BBP".

En Andreas Utermann, CEO van Allianz Global Investors, verklaarde dat de groeimanie van de wereld - nominale groei van het BBP, ondersteund door bevolkingsgroei, en winstgroei - duidelijk onhoudbaar is en dat het kapitalisme in zijn huidige vorm de toekomst van onze kinderen ernstig hypothekeert.

Utermann, die deze week aankondigde dat hij na een 17-jarige carrière bij de vermogensbeheerder met pensioen zal gaan bij AllianzGI, zei ook nog: "Er moet een meer holistische benadering van 'groei' worden ontwikkeld, waarbij wordt gekeken naar de maatschappelijke en milieuvoordelen en –kosten.”

Moed hebben zijpaden te verkennen

Het is ook mijn ervaring dat we door het almaar voortjakkeren op het groeipad vaak onszelf aan het verliezen zijn. We lijken allemaal in één rechte lijn zo snel mogelijk naar de meet te willen.

Of we voelen ons daartoe verplicht, ook al beseffen we dat er best wel interessante en leerrijke zijpaden zijn. Zijpaden die ons doen stilstaan bij wat we echt waardevol vinden in het leven. Maar we lijken niet de moed te hebben of de tijd te willen nemen om ook die paden te verkennen.

Vandaar ook dat coachingprogramma’s waarin leiders een zoektocht ondernemen naar hun ware ik zoveel succes kennen. Ik sprak al vaak met mensen die daar gelouterd van terugkomen omdat ze daar opnieuw beseffen dat wat hen echt drijft niet geld of status is, maar de wil om een steen te verleggen in de rivier.

Bottom-line

De ware “bottom line” is niet het cijfer rechts onderaan op de balans. Het is zingeving en bouwen aan een betere wereld. Dat is ook wat Oren Lyons (foto) de nu 90-jarige chef van de Onondaga-indianen die al een leven lang vecht voor de rechten van inheemse volkeren. Het dateert van zes jaar geleden, maar het is in mijn ogen dus bijzonder actueel.

Wat telt zijn volgens hem de opeenvolging van de seizoenen, de cirkel van het leven, en het opnieuw gebruiken van dingen die zo aan een ander leven kunnen beginnen.

Het zijn zaken die in zijn Indianenstam vanzelfsprekend waren, maar die we allemaal opnieuw moeten leren om de transformatie te realiseren naar het nieuwe economische systeem waaraan volgens zovelen stilaan zo’n grote nood is.

Als leidinggevenden daar met hun organisaties een bijdrage voor willen leveren, zullen ze eerst voor zichzelf nog eens moeten stilstaan bij de vraag wat hun echte ‘bottom-line’ is.