Adjiedj Bakas is een van de meest invloedrijke trendwatchers van Nederland. Hij schreef al zowat veertig boeken en was lang één van de meest gevraagde sprekers, vooral in Nederland, maar ook internationaal. Hoewel hij het na wat gezondheidsproblemen de jongste tijd rustiger aan doet, kijken velen altijd reikhalzend uit naar zijn oordeel. Temeer omdat hij de controverse niet schuwt en niet te beroerd is om af en toe meningen naar voor te schuiven die regelrecht tegen het politiek correct denken ingaan. Dat ‘traditioneel links hem daardoor als ‘rechtsdenkend’ heeft bestempeld, maakt hem weinig uit. “Ik observeer, zeg wat ik zie en probeer daaruit af te leiden wat we voor de toekomst mogen verwachten”,

Voor Re-story laat Adjiejd Bakas zijn licht schijnen op wat we volgens hem na de coronacrisis mogen verwachten. En daarbij laat hij het optimisme de overhand nemen op de doemgedachten.

Het motto van Bakas luidt: Tegenwind zorgt ervoor dat de vlieger omhoog komt.  Ook voor de periode na corona blijft hij relatief optimistisch, al belet hem dat niet om problemen van allerlei aard duidelijk te benoemen.

In zijn boek De Toekomst van de Liefde van enkele jaren geleden voorspelde hij bijvoorbeeld al dat eenzaamheid één van de grote problemen van de toekomst kan worden. 

Oorlogseconomie

“Er is al veel inkt gevloeid over de vraag of de we coronacrisis nu wel of niet mogen vergelijking met een oorlog. Ik spreek me daar ook niet over uit. Feit is dat veel mensen ziek zijn geworden en sterven en dat dit nog een tijdje lijkt te zullen aanhouden.

En dat we met name tijdens  de lockdown echt wel in een oorlogseconomie hebben geleefd met een productieapparaat dat ten dienste stond van het bestrijden van het virus – denk maar aan de industrieën die overschakelden op de productie van medisch materiaal – enkel essentiële verplaatsingen en enkel de aankoop van levensnoodzakelijke producten. 

De afgelopen jaren waarschuwde ik in mijn boeken en lezingen mijn klanten voor de komst van de oorlogseconomie. Ik had gedacht dat die door andere oorzaken dan een virus zou ontstaan. Ik zat dus deels goed en deels fout.”

Overigens is Bakas niet de enige die een oorlogseconomie voelde aankomen. Corona legt immers wellicht slechts even een sluier over een geopolitieke situatie die doet denken aan een potje waarin het later zodanig aan het borrelen is dat het misschien snel kan overlopen. Niet zo lang geleden waarschuwde de voormalige Nederlandse topmilitair Ingo Piepers nog voor een nakende derde wereldoorlog.

Wat zeggen de sterren?

Volgens Adjiedj Bakas loopt het niet zo’n vaart, al verwacht hij de komende jaren nog heel wat turbulentie: “Ik ben ervan overtuigd dat ook astrologie ons iets kan leren over de geschiedenis en over de toekomst.

Volgens astroloog Frank van Herwijnen, die ik al geruime tijd volg en die het vaak bij het rechte eind heeft, krijgen we de komende tijd nog veel turbulentie maar mogen we vanaf 2025 een periode verwachten met heel veel goeds (Ook evolutionair astroloog Tom ‘Kaypacha’Lescher die Mischa voor Re-story interviewde is die mening toegedaan, hie lees je zijn verhaal).

Democratie krijgt een ander gezicht, de mensen krijgen eindelijk weer meer grip op wat er in de wereld gebeurt. Uranus (die in de jaren twintig van deze eeuw in Tweelingen (communicatie) staat, wijst erop dat veranderingen in de communicatie - nog ingrijpender dan wat we nu kennen met de sociale media - daarbij een grote rol spelen.  

De toekomende stand van de sterren wijst ook op een periode waarin we het eigenbelang niet langer automatisch vooropstellen.

Er kan écht een groter besef groeien dat we het met zijn allen moeten doen en dat we pas welvarend kunnen zijn als iedereen kan meedelen aan de wereldwelvaart. En deze welvaart  zal meer gaan over gezondheid en welzijn’.  

Het mooie samenspel van Neptunus, Pluto, Uranus loopt van 2025 tot 2029. Een driehoek tussen Uranus en Pluto stond ook aan de vooravond van de Roaring Twenties (1922 – 1929), en in de swinging sixties. Dat belooft volgens van Herwijnen veel goeds voor de Transforming Twenties.

Ik hoop dat hij gelijk krijgt en dat de oorlogseconomie die we nu beleefd hebben en bij nieuwe lockdowns nog kunnen beleven een opstapje kan zijn naar een betere tijd.

Zware economische beproevingen

In afwachting van die betere tijden verwachte Bakas nog veel zwaar weer. Vooral op economisch vlak: “De enorme bedragen die overheden en centrale banken in de wereldeconomie pompen bereiken niet of veel te weinig de kleine zelfstandigen die hun bedrijf alleen kunnen doen overleven door op een ongelooflijk creatieve manier veel bordjes tegelijk hoog te houden.

Veel zelfstandigen en medewerkers in loondienst zullen later op het jaar of in 2021 hun inkomen kwijtraken. Het zou een kantelpunt kunnen zijn om toch eens serieus de mogelijkheden van het basisinkomen te gaan verkennen én om de veel te logge overheidsdiensten af te bouwen of slimmer te gaan organiseren.

Herbronnen en omdenken

Volgens Adjiejd Bakas zijn er heel wat lessen te trekken uit het virus: “Maar men moet ze willen zien en de problemen durven aanpakken.

Als je ziet dat daklozen het virus sneller verspreiden dan wie wel een dak boven het hoofd heeft, is dat toch een duidelijk signaal om de armoedeproblematiek aan te pakken. In een stad als Los Angeles zijn 60 duizend van de 4 miljoen inwoners dakloos en onder hen komt tbc en tyfus alweer voor.

Om maar een voorbeeld te noemen. De almaar grotere kloof tussen arm en rijk zorgt voor enorme problemen waar veel te vaak aan wordt voorbijgegaan.

Omdat armen geen belastingen betalen en superrijken ook niet is de druk op de schouders van de middenklasse de jongste jaren enorm toegenomen.

En dat doet steeds meer mensen kraken en afhaken. De wereld na corona biedt een kans om met dat fenomeen komaf te maken.”

 Slowbalisering

Het door de lockdown opgelegde tragere tempo is al enkele jaren geleden door Bakas voorspeld in zijn boek Slowbalisering waarin hij een karmakapitalisme ziet ontstaan, met een herwaardering van de lokale productie, geholpen door de technologie, en van de lokale landbouw en van de laagopgeleiden.

Volgens hem hoeft die algemene vertraging absoluut niet in tegenspraak te zijn met een verdere versnelling van de technologie. En daar verwacht hij veel goeds van.

“Knappe koppen”, zo zegt hij, “worden wereldwijd digitaal verbonden, geassisteerd door artificiële intelligentie, waardoor virussen sneller kunnen worden geanalyseerd en vaccins en medicijnen sneller kunnen worden ontwikkeld.

Ook in andere branches dan de zorg zal dat leiden tot doorbraken. Ik verwacht bijvoorbeeld dat een soort digitale schil over het hele land, die gezichtsherkenning mogelijk maakt,  de criminaliteit fors kan doen dalen en de veiligheid kan doen toenemen.

We gaan volgens mij nu ook een snelle ontwikkeling krijgen van elektrische vliegtuigjes met plaats voor 6 tot 15 passagiers die mensen snel over afstanden tot 300 of 500 kilometer kunnen vervoeren.

Dat kan ook weer meer mensen doen verhuizen naar het platteland en ervoor zorgen dat Oost-Europese seizoensarbeiders gewoon op en af gaan naar hun werk in Nederland zonder naar hier te verhuizen.

Arbeidsmigratie wordt dan beperkter en zo kan volgens mij een strikt en selectief migratiebeleid tot stand komen. We laten slechts binnen wie we nodig hebben.”

Dit korte filmpje geeft een impressie van zijn kijk op slowbalisering. 

Renaissance

Zoals in de Middeleeuwen na de pest de renaissance kwam, zo kan er volgens Bakas na corona in Europa een nieuwe renaissance komen.

Voor leidinggevenden en ondernemers is het zaak om daarop in te spelen: “De succesvolle bedrijven van de toekomst zijn er op gericht om snel te leren, in plaats van zich te richten op het behouden van de status quo”, licht hij toe.

“Een verdere flexibilisering van bedrijfsprocessen en IT-oplossingen is een aanrader voor bedrijven die strategisch wendbaar willen blijven. Wendbaarheid is namelijk één van de belangrijkste overlevingsstrategieën voor bedrijven.

De levenscycli van bedrijven wordt steeds korter naarmate technologie zich exponentieel ontwikkelt en businessmodellen sneller verouderen.

Maar telkens een nieuw verhaal vertellen, gebaseerd op wie ze echt zijn, kan die cyclus verlengen. De coronacrisis biedt kans o daarover te reflecteren en dat nieuwe verhaal naar buiten te brengen.”