Jef Van Borm leeft sinds zijn zestigste samen met zijn jonge Filipijnse vrouw en haar familie op een afgelegen zelf opgerichte boerderij in de Filipijnse jungle, ver van de bewoonde wereld. In het leven dat hij voordien leidde zitten eigenlijk tientallen levens vervat, die bol staan van avontuur, liefde, en vrijgevigheid. Van verwondering en bewondering. Maar ook van grote tegenslagen, fouten, bloed, zweet en tranen. Van hoge toppen en diepe dalen. Een leven dat tot inzichten heeft geleid die voor iedereen bruikbaar zijn. Daarom schreef Jef Van Borm, die in zijn professionele carrière als chocolatier ‘Jef le Flamand’ of ‘Jef de Bruges’ werd genoemd, ze neer in een boek. Een leven op weg naar filosofisch geluk staat bol van de interessante levenslessen. Zeker in de onzekere tijden die we vandaag beleven kunnen ze voor iedereen een interessante houvast zijn.

Het levensverhaal van Jef Van Borm toont hoe mentale sterkte alle tegenslagen kan overwinnen en leert dat iedereen veerkrachtiger is en meer innerlijke kracht heeft dan hij of zij kan bevroeden. 

In zijn biografie kijkt hij onder meer terug op zijn kinderjaren met een min of meer afwezige moeder die, weliswaar met de beste bedoelingen vooral streefde naar materieel welzijn, wat ervoor zorgde dat Jef zijn affectie en genegenheid moest zoeken bij een nanny. 

Hij vertelt ook over zijn jeugdjaren in een streng internaat, waar hij vanaf zijn achtste tot zijn achttiende verbleef, waar vriendschappen voor het leven ontstonden en waar hij levenslessen kreeg die hem later als ondernemer bijzonder goed van pas zouden komen. 

Schone schijn

Jef: “Daarna ben ik op veel te jonge leeftijd getrouwd met Katrien, de dochter van een bekende Brugse snoepgoedfabrikant. Samen met mijn vrouw heb ik dan voor die fabrikant een chocolade-afdeling opgericht en die uitgebouwd tot een wereldwijd succes. 

Bij die familie maakte ik de schone schijn mee die bij de bourgeoisie vaak welig tiert.

De hypocrisie rond schijnbaar goede huwelijken en gedoe met minnaressen en een buitensporige aandacht voor zo veel mogelijk geld verdienen zonder daar belastingen op te betalen. Achter de façade van uiterlijk vertoon en ijdeltuiterij, maakte ik er kennis met een wereld van graaien en leugens. 

Uiteindelijk heb ik daar lang in meegedraaid, omdat ik ook wilde uitpakken met mijn succes. Huizen kopen, verre reizen maken, voor royaal met champagne overgoten copieuze maaltijden aanschuiven bij de ‘beau monde’. Ik heb het allemaal gedaan.

Als ik er op terugkijk, heb ik me lang niet gedragen zoals ik werkelijk ben. Ik liet me meeslepen in de waan van een definitie van succes die eigenlijk enkel op gebakken lucht is gebaseerd.

Ik gaf mijn vrouw zelfs ooit een mantel in Russisch bont cadeau die 4 miljoen frank kostte, toen toch de prijs van een mooie villa. Als ik er nu aan terugdenk, schaam ik me diep.”

Wilde jaren  

“Ook na mijn scheiding na twintig jaar huwelijk ben ik nog een hele poos blijven hangen in die wereld die ik nu zonder schroom een schijnwereld durf noemen. Ik leefde als het ware in een roes. Met veel uiterlijk vertoon en veel relaties met vrouwen. 

Nochtans ben ik in wezen een avonturier, die bijvoorbeeld altijd veel alleen is gaan zeilen. Dat ik mijn echte persoonlijkheid zo moeilijk de bovenhand kon laten nemen, toont volgens mij wel aan hoe groot de externe druk is die velen van ons echt in een wurggreep houdt. 

Heel veel mensen zijn de gevangene geworden van een nietszeggende definitie van succes. Er gaapt een enorme kloof tussen de perceptie die de buitenwereld over hen heeft en hoe ze zichzelf diep van binnen voelen. 

Ik weet pertinent zeker dat veel kennissen en zogenaamde vrienden eigenlijk heel jaloers op me zijn, omdat ik de stap heb durven zetten naar een leven van eenvoud in de Filippijnse natuur. Zij durven niet teruggaan naar wie ze echt zijn. 

Ze willen blijven de schijn ophouden dat dure auto’s, luxehorloges, plezierjachten en jonge en knappe vrouwen aan hun zijde aan de wereld vertellen hoe succesrijk ze zijn.” 

Het leven van Jef Van Borm illustreert in ieder geval de uitspraak dat het niet de filosofie is die antwoorden biedt op de vragen van het leven, maar het leven dat antwoorden biedt op de vragen van de filosofie. 

“De beslissingen die je neemt, zeggen uiteindelijk wie je bent en bepalen of je op het ultieme moment tevreden zal zijn over het leven dat je hebt geleid en over de waarden die je hebt belichaamd.”

Zorba de Griek  

Jef Van Borm vergelijkt zijn leven graag met dat van Zorba De Griek, de film die we allemaal kennen met een schitterende Anthony Quinn in de hoofdrol.

Dat heeft niets met grootspraak te maken, maar alles met de realiteit: een leven van vallen en opstaan, van nooit opgeven, van altijd het positieve blijven zien, in de wetenschap dat er voor alles een oplossing bestaat en dat ook achter de donkerste wolken de zon uiteindelijk weer kan schijnen. 

“Maar  Zorba is natuurlijk een fictieve figuur. Ik kijk ook met veel bewondering naar echte mensen. Jacques Brel vind ik bijvoorbeeld enorm inspirerend. Niet enkel omdat hij met ‘Jef’ een van de mooiste liedjes schreef die er bestaan over de zo belangrijke waarde van de vriendschap, maar ook omdat hij ‘le plat pays’ zo mooi bezong, de regio van waaruit ik met chocoladeproducten de wereld veroverde. 

Uit de teksten van de liedjes van Brel is vooral enorm veel kracht te putten. In ‘Jef’ zingt hij trouwens ook dat het geen zin heeft om te blijven wenen bij tegenslagen, dat je altijd moet proberen om er het beste van te maken in het leven, hoe hobbelig het parcours ook is dat dit leven je voor de wielen schuift.

Dat is perfect van toepassing op wat ik allemaal heb meegemaakt. Op het einde van zijn leven vertrok ook Brel met een boot en trok hij zich terug op een eiland.”

Mentale veerkracht 

In zijn boek spreekt Jef ook over zijn bewondering voor Ernest Hemingway, maar even goed over zijn adoratie voor eenvoudige mensen zoals deze die in zijn chocoladefabriek de boel draaiende hielden als hij zelf weer eens in verre buitenlanden zijn Brugse chocolade probeerde te slijten. 

Een heel speciale boon heeft hij ook voor het verplegend personeel van de befaamde Amerikaanse Mayo-kliniek. “Tijdens de pandemie is voor mensen duidelijk geworden hoe fantastisch de bijdrage is die mensen in ziekenhuizen aan de maatschappij leveren. 

Ik heb dat daar een kwarteeuw geleden zelf aan de lijve ondervonden. Ik werd rond de periode van mijn scheiding verschrikkelijk ziek, al weet ik niet of het een met het ander te maken had.

Ik voelde me altijd maar slechter, maar er was geen enkele dokter die de vinger kon leggen op wat er precies met me scheelde. Een vriend die dokter is, raadde me aan om naar de Mayo-kliniek in de Verenigde Staten te gaan, omdat daar misschien wel een juiste diagnose kon worden gesteld.” 

De Mayo Clinic, aan het eind van de 19de eeuw opgericht door de broers William en Charles Mayo, is de grootste geïntegreerde not-for-profit medische organisatie in de Verenigde Staten.

Er werken bijna 2.000 specialisten en 27.000 verpleegkundigen. De kliniek is een voorbeeld voor de zorg in de hele wereld, omdat ze op het vlak van kwaliteit en patiëntentevredenheid al jaren aan de top staat. 

Jef: “Mijn doorverwijzing naar deze wereldberoemde kliniek is alleszins mijn redding geweest. Ik werd er niet alleen met de beste zorgen omringd in een ziekenhuis waar voor ego’s geen plaats is en waar al het personeel wordt geselecteerd op basis van de bereidheid om in een team te functioneren.

Het is ook in de Mayo kliniek dat men uiteindelijk de juiste diagnose heeft gesteld voor wat er met mij aan de hand was. Mijn centraal zenuwstelsel in de hersenen bleek aangetast te zijn en de enige manier om dat te behandelen was een verregaande chemokuur, als onderdeel van een holistische patiëntenbenadering.

Het is eigenlijk een mirakel dat ik het heb overleefd. Het heeft me in ieder geval geleerd dat de de mentale veerkracht van de mens zo sterk is dat hij daarmee niet alleen ongewone stresssituaties en angsten kan overwinnen, maar in sommige gevallen zelfs fysieke kwalen.”

Zelfonderzoek 

Nadat zijn leven aan een zijden draadje had gehangen, moest Jef, die zeer succesrijk was geweest met de uitbouw van de chocolaterie, door de scheiding ook een zware financiële kater verwerken en had hij het emotioneel niet onder de markt door de manier waarop zijn ex-vrouw met hun kinderen omging. 

“Het bood me wel de kans om nog meer stil te staan bij hoe ik in elkaar zit. Zelfkennis stelt ons in staat om alle belangrijke vragen te beantwoorden zonder in een cirkel rond te draaien. 

Toch zijn veel mensen bang voor zelfonderzoek, omdat ze  bij die sterkte-zwakteanalyse van hun persoonlijkheid, schrik hebben om hun zwaktes te erkennen. 

De mensen die het in de wereld helemaal gemaakt hebben op businessvlak zijn mensen die zichzelf wel goed kennen en kunnen relativeren, hun zwaktes in kaart brengen en zich laten bijstaan door mensen die op die vlakken sterker zijn dan zijzelf. Zelfkennis zorgt er ook voor dat mensen gemakkelijker uit hun comfortzone kunnen stappen. 

Zonder zelfkennis blijft er meestal een soort onrust in ons systeem: we voelen bepaalde emoties en duwen ze weg. We zitten met een probleem, maar we zoeken afleiding – meestal in de buitenwereld. 

Ik heb ook lang gezocht naar wie ik eigenlijk ben en heb geleerd dat niemand bang moet zijn voor de schaduwen die hij of zij bij zelfonderzoek ontdekt.

Uiteindelijk is het een diepgaand zelfonderzoek geweest dat me leerde wie ik eigenlijk ben en dat het leven dat ik leidde, waarin alles in het teken stond van luxe en geld, niet overeenstemt met mijn authentieke zelf. 

Het is door steeds meer op zoek te gaan naar mijn echte persoonlijkheid dat ik op mijn 60ste heb beslist om alles achter te laten in België en me terug te trekken op de Filipijnen, waar ik op mijn volledig zelfbedruipende boerderij dicht bij het strand, gewoon een onderdeel ben van het ecosysteem.”

Wereldverbeteraar en ontdekkingsreiziger  

Een opvallende passage in de biografie van Jef is deze waarin hij onderzoekt welke aspecten van zijn persoonlijkheid beantwoorden aan de befaamde archetypes van psychoanalyticus Carl Jung. 

“Een van de types waarin ik mezelf alvast sterk herken is dat van de wereldverbeteraar. Voor de wereldverbeteraar draait alles om geluk, vrijheid en het juiste doen voor je omgeving. 

Persoonlijkheden die thuishoren in deze categorie zijn onder meer de Dalai Lama en Nelson Mandela. Niet dat ik de pretentie heb om me met hen te vergelijken, maar vrijheid is voor mij ook enorm belangrijk. Net als geven en het juiste doen voor je omgeving. 

Dat ik nu in Palawan de familie van mijn vrouw Lani een betere toekomst heb kunnen geven, is dan ook iets waar ik bijzonder trots op ben. Ik ben een gever, omdat ik ervan overtuigd ben dat wie geeft ook heel veel terugkrijgt.

Tientallen keren heb ik in mijn leven belangeloos mensen geholpen. Eén ervan was Alex die ik heb bijgestaan toen hij in opperste nood zat. Ondertussen is hij de persoonlijk assistent geworden van Jean-Claude Van Damme. 

En toevallig of niet ben ik hem bij het schrijven van mijn biografie opnieuw tegengekomen en heeft hij voor mij deuren geopend naar een mogelijk laatste fantastisch avontuur in mijn leven: de verfilming van mijn biografie. 

Daarnaast zit in mijn persoonlijkheid ook heel veel van het archetype van de ontdekkingsreiziger, die het hele leven als een avontuur beschouwt, die niet bang is van nieuwe dingen en die smult van uitdagingen en het bewandelen van onbetreden paden.  

Daar getuigen mijn vele reizen van, maar net zo goed de beslissingen die ik een aantal keer heb genomen om drastisch voor een nieuwe weg te kiezen. Ik ging als jonge snaak bijvoorbeeld studeren in de Verenigde Staten, wat aan het begin van de jaren zeventig allesbehalve evident was. 

Ik doorkruiste ook in mijn tienerjaren de Sahara, lang voor iemand op het idee zou komen om van de woestijnrally Parijs-Dakar een mega-evenement te maken. 

Ik aarzelde ook niet om andere wegen in te slaan bij de scheiding van mijn eerste vrouw, bij het kiezen van de kliniek waar ik mijn hersentumor zou laten behandelen en bij de beslissing om te verhuizen naar de Filipijnse jungle, waar ik na al mijn avonturen en ontdekkingsreizen in de natuur de rust heb gevonden om na te denken over het leven in het algemeen en over het leven dat ik zelf heb geleid in het bijzonder.”

Tien belangrijke levenslessen  

De biografie van Jef Van Borm besluit met tien persoonlijke wijsheden die we  graag met je delen:

1. Nieuwsgierigheid is de belangrijkste bron van geluk. 
2. Geld maakt het leven gemakkelijker, maar maakt niet gelukkig. 
3. Niemand zal ooit het geluk vinden als hij of zij zichzelf niet kan zijn.
4. Achter iedere deur die dicht gaat, kan een andere opengaan.
5. Wie nooit eens een risico durft nemen, geraakt nergens.
6. Echte vriendschap is van onschatbare waarde.
7. Het is heel belangrijk om duurzame vriendschappen te onderhouden.
8. Het ‘fake news’ van vandaag is maar een variante van de hypocrisie die altijd heeft bestaan.
9. Mannen zijn vergevingsgezinder dan vrouwen.
10. Vroeg of laat krijgt wie veel geeft ook veel terug.

Het boek Een leven op weg naar filosofisch geluk van Jef Van Borm kan je bestellen door hem een mailtje te sturen: vanborm.jef@gmail.com

Een vraag voor je hier vertrekt 

Wat ons interesseert is wat de Re-stories die we maken met jou doen!

Ken jij ook mensen die net als Jef Van Borm tot de ontdekking gekomen zijn dat het leven dat ze leidden niet beantwoordde aan wie ze werkelijk zijn en die daarom resoluut een andere weg zijn ingeslagen?