Als we een verschil willen maken, begint het bij de manier waarop we onze kinderen opvoeden en onderwijzen, schrijft pedagoog Hananja Riddersma in deze gastcolumn. Als oprichter van Let's grow green schrijft ze over duurzaam opvoeden voor ouders van kinderen van 0-12: “Kinderen die complimenten krijgen over hun werkhouding durven uitdagingen aangaan en durven buiten de lijntjes kleuren.”

Uitgeknipte Nijntjes hangen keurig als eenheidsworst achter de ramen van onze scholen en kinderopvangorganisaties. De knutselwerkjes die gezien mogen worden, worden opgehangen. De rest belandt in de prullenbak. 

Wat we niet ophangen zijn de tekeningen waarbij kinderen experimenteren. Waar ze bijvoorbeeld alle kleuren verf mengen en ontdekken dat dit bij elkaar bruin wordt. 

Van jongs af aan leren kinderen dat het draait om het eindresultaat. Om precies te passen in de hokjes die vooraf voor hen bedacht zijn. Niet om de weg er naartoe. 

De mooiste en beste resultaten worden beloond met hoge cijfers waar ouders en leraren hard voor klappen. Het is de weg naar succes. Naar meedraaien in ons economisch gerichte systeem waarin het draait om groter, mooier en beter. 

Maar de prijs van deze droom is hoog. 

Aandacht is wat we aan het verliezen zijn in deze snelle tijd. Aandacht voor onze eigen innerlijke belevingswereld, de ander en de wereld.

Aandacht gaat over een wij-gerichte cultuur in plaats van het individualisme dat in onze huidige maatschappij centraal staat. Aandacht gaat niet om grootste dingen, maar juist om de dingen die we dagelijks doen.

Massaal raken we in burn-out, slikken antidepressiva en viert economische- en sociale ongelijkheid wereldwijd hoogtij. We kijken gefragmenteerd naar de wereld en zijn het eco-systemische belang, waarbij het naast economie, welzijn en sociale gelijkheid ook gaat om samenwerken met de aarde, totaal uit het oog verloren. 

We zijn gericht op de korte termijn in plaats van op de lange termijn en lijken compleet het gezegde van de Haida Indianen te zijn vergeten: we hebben de aarde niet geërfd van onze voorouders, maar lenen haar van onze kinderen.

Terwijl het juist bij onze kinderen begint als we een verschil willen maken. Het gaat over de manier waarop we hen opvoeden en onderwijzen. 

Wanneer we andere verhalen willen schrijven voor de aarde, moeten we anders gaan kijken, denken en doen.

Zodat we niet alleen dingen beter doen, maar ook betere dingen doen. Een wereld bouwen waarin bloeien het nieuwe groeien is en waarin we in balans zijn met de natuur, de dieren en elkaar.

Een betere wereld voor de volgende generaties, maar ook een wereld waarin volgende generaties kunnen meebouwen aan de oplossingen voor complexe vraagstukken, waar we nu nog geen antwoord op hebben. Te denken valt aan biodiversiteit, voedselzekerheid en klimaatverandering.

Kortom er is een generatie nodig die out of the box durft en kan denken. Sterker nog : een generatie die het aandurft om die box gewoon weg te gooien, of beter nog te recycleren. Want zolang die box het vaste referentiekader blijft, zal echte transitie bijzonder moeilijk zijn. Een houding die deze generatie ook meeneemt naar haar sociale omgeving. 

Laat dat nu precies haaks staan op hoe we onze kinderen in Nederland en Vlaanderen onderwijzen. Professor psychologie Carol Dweck heeft hier prachtige onderzoeken naar gedaan.

Wanneer kinderen complimenten in de vorm van cijfers krijgen, geloven kinderen dat ze het cijfer zijn. Dat ze er niets meer aan kunnen veranderen. Ze hebben een fixed mindset en geloven dat ze nooit beter kunnen worden. Dit zijn de kinderen die kiezen voor de veilige weg.

Terwijl kinderen die complimenten krijgen over hun werkhouding juist wel uitdagingen durven aangaan en buiten de lijntjes durven kleuren.

Onbewust geloven ze dat ze altijd in ontwikkeling zijn; Ze beschikken over een growth mindset. Deze mindset gaat niet alleen over andere wegen durven kiezen maar ook over persoonlijk leiderschap.

Dat is precies de houding die nodig is wanneer we een andere toekomst willen schrijven. We zouden dus juist de experimentele knutselwerkjes moeten ophangen en er onze grootste waardering voor tonen. 

Wanneer we kinderen leren de wereld weer als een geheel te zien, ze laten opgroeien op en met de aarde en hen onderwijzen met het oog op een growth mindset maken we een verschil voor nu en later. Pas dan kan duurzaamheid onderdeel worden van ons DNA, dat van onze kinderen en van de wereld.

Meer weten over Hananja Riddersma en duurzaam opvoeden vind je op Lets’grow green

Een vraag aan jou voordat je hier vertrekt …

Wat ons interesseert is wat de Re-stories die we maken met jou doen! Laten we met deze gastcolumn van Hananja iets gaan doen.

Vraag je kind, buurkind, kleinkind … een creatieve uitspatting te maken, hang die voor je raam zodat iedereen op straat kan meegenieten. En stuur ons een foto van het kunstwerk of van hoe het voor je raam hangt: contact@re-story.be. We verzamelen al die werken in een kids-kunstgalerij.

Kidskunstgaleij

De eerste werken zijn binnen hangen op in de Re-story kidskunstgalerij, zoals deze van Feline (3). Klik op haar kunstwerk en je komt in de Kidskunstgalerij …