📖 Investeren in innovatie waarvan de resultaten niet dadelijk zichtbaar zijn, is absoluut de toekomst

Onder leiding van Laurie Pilo is Ayming Belgium zonder al te veel tamtam te maken, een stevige positie aan het verwerven in het landschap van de business consulting. Het bedrijf begeleidt in ons land een 400-tal klanten. Advies over onder meer HR-beleid, operationele activiteiten en kostenbeheersing en bijstand rond fiscaliteit en financiering via subsidies van onderzoek en ontwikkeling hebben van Ayming voor die klanten als het ware een reisgenoot, een ‘compagnon de route’ gemaakt. Al die adviezen zouden kunnen doen denken dat Ayming nog heel erg gericht is op de beroemde uitspraak van Milton Friedman dat bedrijven eigenlijk enkel moeten zorgen voor zoveel mogelijk winst voor de aandeelhouders. “Het tegendeel is waar”, zegt Laurie Pilo. “We willen bedrijven helpen om hun resultaten te verbeteren, maar wel met de bedoeling hen meer middelen te bezorgen om te innoveren en zo de wereld te verbeteren.”

Laurie Pilo

Laurie Pilo

Niemand kan nog naast de nood kijken aan de reset van het neoliberale economische systeem, waarvoor ook het World Economic Forum sinds enige tijd pleit.

Steeds meer mensen voelen aan dat het oude verhaal mens en planeet enorm veel schade toebrengt en dat de huidige gezondheidscrisis misschien nog maar de voorbode is van iets ergers.

Recent verklaarde bijvoorbeeld Jef Van In, de CEO van verzekeraar AXA, in het zakenmagazine Trends nog dat corona “slechts een aperitief is voor de klimaatcrisis”.

En de Nederlandse successchrijver Ilja Leonard Pfeijffer vergelijkt onze collectieve omgang met de pandemie met krijsend op een stoel springen omdat er een muis in huis is, terwijl buiten de vloedgolven van een veel grotere en voorlopig onafwendbare uitdaging – de klimaatverandering en de gevolgen ervan voor onze maatschappelijke ordeningen – hun schuimende koppen laten zien.

Innovatie en duurzaamheid hand in hand  

Als ook instellingen als PwC een boek op de markt brengen als Ten Years to midnight is de hoogdringendheid van de transitie wel duidelijk.

Al vóór dat boek op de markt kwam, bezorgde Laurie Pilo ons al het door Ayming uitgegeven boekje Profit and Planet, How Innovation Can Help Build A Better World.  

“Onze adviezen zijn altijd al gericht geweest op innovatie, omdat dit voor de bedrijven cruciaal is om in een snel veranderende wereld de continuïteit te verzekeren”, zegt ze.

Innovatie is meer dan ooit nodig, omdat we nu echt een tipping point hebben bereikt. Innovatie en duurzaamheid gaan hand in hand.

“Het is duidelijk dat die innovatie meer dan ooit nodig is omdat we nu echt een tipping point hebben bereikt. Innovatie en duurzaamheid gaan hand in hand.

Het ogenblik is aangebroken om dringend actie te ondernemen om iets te doen aan de klimaatverandering, de sociale ongelijkheid en de dysfuncties van het economische systeem.

Dat is ook de boodschap van het boekje dat Fabien Mathieu en Gilles Vernot Desroches hebben geschreven.” 

Moed hebben  

Gezien de enorme uitdagingen die op ons afkomen en die door de coronacrisis nog duidelijker aan het licht zijn gekomen is volgens Laurie Pilo duidelijk dat ondernemingen nu hun verantwoordelijkheid moeten nemen. 

Laurie: “Zij zijn immers het best in staat om duurzame innovatie, die de planeet beschermt en de sociale rechtvaardigheid een boost geeft, in de kern van de economische activiteit op te nemen. 

Maar dan moeten ze wel de moed hebben om hun beslissingsprocessen over toekomstige investeringen te herdenken. Ook Leo van de Voort betoogde hier op Re-story dat beleidsmakers en ondernemers meer verbeeldingskracht, moed en realisatiekracht nodig hebben om de zaken echt te veranderen.

Eigenlijk zijn heel veel signalen al te lang genegeerd, omdat alles in het teken stond van groei en financiële successen die enkel de aandeelhouders ten goede komen.

In 1962 wees het boek Silent Spring van Rachel Carson al op het gevaar van het overmatig gebruik van pesticiden en van de daaruit voortvloeiende vervuiling en de druk op de wereldwijde ecosystemen.”

An Incovenient Truth

In de zestig jaar die sindsdien zijn verstreken, is de wetenschap er almaar meer in geslaagd om duidelijk te maken dat de menselijke economische activiteit wel degelijk schadelijk is voor de planeet. 

Als je er nu op terugkijkt, lijkt het ongelooflijk dat na de documentaire An Inconvenient Truth uiteindelijk zo weinig is gedaan.

Als je er nu op terugkijkt, lijkt het ongelooflijk dat na de documentaire An Inconvenient Truth, waarmee de Amerikaanse presidentskandidaat Al Gore de wereld nochtans wakker schudde, uiteindelijk zo weinig is gedaan.

Ook eerdere waarschuwingen lijken wereldwijd vrolijk in de wind te zijn geslagen. Op de vierde Earth Summit die in 2002 in Johannesburg plaats vond, zei de toenmalige Franse president Jacques Chirac immers al dat “we aan het wegkijken zijn, terwijl het huis in brand staat.”

Is het dan niet een beetje zielig dat Emmanuel Macron, bijna twintig jaar later naar aanleiding van de bosbranden in Brazilië exact dezelfde woorden gebruikte?” 

Wegkijken

Die bosbranden in Brazilië komen er volgens de wetenschappers niet toevallig. Het Amazonewoud, de groene long van de wereld die een enorm belangrijke rol speelt bij het opvangen van de broeikasgassen, zou volgens een angstaanjagend artikel in The New York Times zichzelf kunnen vernietigen,

Ook dat geeft volgens Laurie Pilo aan hoezeer we in het westen wegkijken: “De wereldgezonheidsorganisatie schat dat de luchtvervuiling elk jaar aan de basis ligt van het vroegtijdige overlijden van 7 miljoen mensen.

Wat we enkele jaren geleden nog extreme weersomstandigheden noemden, vinden we nu normaal.

In sommige steden in China en India is de luchtvervuiling zo sterk, dat vliegtuigen er soms niet kunnen landen. En we hebben gezien welke ravages bosbranden en overstromingen aanrichten.

We zijn ondertussen zo vertrouwd geraakt met beelden van smeltende gletsjers en van wat we nog maar enkele jaren geleden extreme weersomstandigheden hadden genoemd – denk aan het dikke sneeuwtapijt in Madrid – dat we er nauwelijks nog stil bij staan.”  

Sociale ongelijkheid  

Volgens Laurie Pilo is er nu stilaan wel consensus over wat met het klimaat gebeurt. “Maar we mogen niet vergeten dat ook de toenemende sociale ongelijkheid en de onrechtvaardigheid die daaruit voortvloeit, de stabiliteit van de moderne maatschappij bedreigt

Er zijn altijd meer mensen die terecht hun stem verheffen omdat ze heel sterk voelen dat ze onvoldoende delen in de rijkdom die hen omringt. 

Er zijn altijd meer mensen die terecht hun stem verheffen omdat ze heel sterk voelen dat ze onvoldoende delen in de rijkdom die hen omringt. 

De gezondheidscrisis heeft het misschien even naar de achtergrond verdrongen, maar overal ter wereld nemen de protesten toe.

Bewegingen zoals de gele hesjes, de Occupy-beweging en Extinction Rebellion zijn daar uitingen van, maar ook het stemgedrag dat in een aantal landen heeft geleid tot het aan de macht komen van populisten én het enorme kassucces van het boek Kapitaal in de 21ste eeuw van de Franse econoom Thomas Piketty.”  

Kapitalistisch systeem niet op de schop  

Toch kan het gezien deze verschillende crisissen volgens de auteurs van het boekje Profit and Planet en volgens Laurie Pilo niet de bedoeling zijn om het kapitalistische systeem helemaal op de schop te gooien.  

“We kunnen het ons niet veroorloven onze moderne levensstijl als normaal te beschouwen en tegelijk te geloven dat we beter af zullen zijn in een compleet ander systeem.

Het kapitalisme heeft miljoenen mensen uit de extreme armoede geholpen en heeft voor veel welvaart gezorgd, en voor een forse verlenging van de levensduur. 

Het zou een enorme vergissing zijn om bij het zoeken naar een oplossing voor alle problemen, niet naar het economische systeem te kijken. Ondernemers, zijn het gewoon zich aan te passen aan veranderende omstandigheden en zijn nog altijd het best geplaatst om de wereld weer op het juiste spoor te krijgen.”

Overheid moet duurzame ondernemers helpen  

Ik hoop dat ze daarbij een steuntje in de rug krijgen van de overheid. Die kan maatregelen uitvaardigen die ten goede komen aan ondernemingen die een positieve impact hebben op de wereld.

En regeringen kunnen ook wetgeving uitwerken die ervoor zorgt dat ondernemingen die een negatieve impact hebben op het klimaat en de leefomgeving daarvoor worden gestraft.

Het is voor mij evident dat we als samenleving niet in de juiste richting kunnen evolueren als ondernemingen daarbij niet het voortouw nemen.

Maar dat betekent volgens mij niet dat de overheid alles mag overnemen. Dat is ook niet gebeurd bij de vorige crisissen van het einde van de jaren twintig van de vorige eeuw en na de val van de Berlijnse muur.

Het is voor mij evident dat we als samenleving niet in de juiste richting kunnen evolueren als ondernemingen daarbij niet het voortouw nemen. Het kapitalisme moet niet worden afgeschaft, het heeft wel een detox- en vitaminekuur nodig.”  

Green New Deal als startpunt 

Volgens de auteurs van het boek is de door Europa goedgekeurde Green New Deal een goed startpunt dat overheden ertoe zal aanzetten om de ‘reset’ te promoten.

“Ik denk ook dat dit het marktdenken kan veranderen”, vult Laurie aan. “Dat het jobs kan creëren, de innovatie kan stimuleren en de samenleving uiteindelijk duurzamer kan maken. 

Ondernemingen kunnen echt voor de transitie zorgen als de juiste businessomgeving wordt gecreëerd.

De ondernemingen zullen mee helpen zorgen voor de nodige verdere technologische innovatie als ze daarvoor het juiste steuntje in de rug krijgen. 

Ondernemingen kunnen echt voor de transitie zorgen als de juiste businessomgeving wordt gecreëerd.

Een nieuw ondernemersverhaal bouwen kan ervoor zorgen dat het oude en schadelijke verhaal overbodig wordt. In de landbouw bijvoorbeeld kan de verdere ontwikkeling van plantaardig voedsel de veehouderij zware concurrentie aandoen en zo uiteindelijk de vleesconsumptie terugdringen.” 

Onzekerheid omarmen  

Laurie: “Met andere woorden: ik denk dat we de markt nog altijd mogen laten spelen, maar dat het wel nodig is dat bedrijven hun medewerkers meer gaan waarderen en dat er ook inspanningen nodig zijn om de in een nieuwe economie gecreëerde rijkdom eerlijker te verdelen

Tegelijk moeten ondernemingen en hun managers volgens mij het lef hebben om de traditionele paden te verlaten en meer te mikken op de lange termijn.

Kortetermijndenken is gemakkelijk om kosten weg te snijden. Maar investeren in innovatie waarvan de resultaten niet dadelijk zichtbaar zijn, is absoluut de toekomst. 

Het klinkt paradoxaal maar in de nieuwe wereld moeten ondernemingen en hun leiders onzekerheid durven omarmen om de duurzaamheid op lange termijn te vrijwaren.

Dus ja, bij Ayming zijn we ervan overtuigd dat het huidige systeem radicaal moet veranderen. Maar vooral dat we dat moeten doen door in te zetten op een combinatie van mens en technologie. Door traditie te verbinden met innovatie, en door er ook voor onze klanten op te wijzen dat financiële winst alleen niet meer volstaat om als organisatie te overleven, maar dat er ook maatschappelijke winst nodig is die met de hele gemeenschap wordt gedeeld.” 

Een vraag aan jou voordat je hier vertrekt …

Wij meten niet hoeveel mensen dit verhaal lezen, dat is niet zo relevant. Wat ons interesseert is wat de Re-stories die we maken met jou doen!

Hoe ga jij om met de onzekerheid en uitdagingen die op ons afkomen? Durf je ze te omarmen?