📖 Verwond(erd): healing is the new punk
Beeldend kunstenaar Stéphane Vervaeke maakte Verwond(erd) als afronding van haar master in Multimedia Design aan het KASK in Gent. Verwond(erd) is een denk- en gedachtencollage waarvoor Stéphane in 2018 en 2019 dagboeken bijhield. Dat is ze ook in de jaren erna blijven doen om haar leefwereld uit te drukken. Stéphane constateerde dat het neerschrijven van observaties over haar dagelijks leven en de indrukken die ze daar bij opdoet thematisch nauw aansluiten bij haar artistieke praktijk. Haar werk is ook terug te vinden in het boek Disrupt Jezelf dat ik samen met Elke Leyman schreef. Ik ben Stéphane dankbaar dat ik een fragment uit Verwond(erd) via Re-story met je mag delen.
Verwond(erd) door Stéphane Vervaeke
Het verlangen om te verbinden. Helen wat gebroken is, zowel het contact met onszelf, anderen, de aarde en het universum. Onze opvoeding, de maatschappij waarin we zijn opgegroeid en/of onze traumatische ervaringen hebben er op één of andere manier voor gezorgd dat we het contact met bovenstaande zaken zijn verloren.
Voor er sprake was van kunst gebruikte de mens spiritualiteit, magie en rituelen om zich te verbinden met een hogere kracht. Gemeenschappen over de hele wereld maakten gebruik van artistieke creaties om te communiceren, te bidden, te ontvangen en hun dankbaarheid te uiten tegenover het goddelijke.
Kunst en spiritualiteit zijn onlosmakelijk met elkaar verweven. “Art has a spiritual function of man with the purpose of delivering him from life’s chaos”, zei de Duitse collagekunstenaar Kurt Schwitters.
Helen wat gebroken is en het belang van een kosmisch wereldbeeld lopen als rode draden doorheen mijn praktijk. ‘Dode’ takken die ik vind tijdens wandelingen krijgen in mijn atelier een nieuw leven. Ik voel intuïtief de behoefte om deze takken nieuw leven in te blazen of ze in hun waardigheid te herstellen. Door hen te omzwachtelen en te beschermen met allerlei soorten textiel draag ik als het ware zorg voor hen.
Stéphane Vervaeke - The Tree
Daarnaast verbind ik ze onderling met elkaar. De takken staan terug rechtop. Ook de confrontatie met tal van grote omgewaaide bomen vorige lente heb ik als een pijnlijke gebeurtenis ervaren. Hier voelde ik opnieuw de behoefte deze prachtige wezens - die al in bloei stonden - in hun waardigheid te herstellen.
Door fluo groene draden bezet met brokstukken uit plaaster te integreren in de metalen dakconstructie heb ik de boom terug recht kunnen trekken en laten zweven boven de grond. Een rechthoekig tapijt van ‘sterrenstof’ (fijngestampte plaaster en glinsters) en zelfgemaakte stenen hielden de boom permanent gezelschap.
Stéphane Vervaeke - The Tree
Op dat vlak beschouw ik het werk van de Nederlandse kunstenares Melanie Bonajo als een hart onder de riem. Zij vraagt zich tevens terecht af op welke wijze wij ons kunnen verzetten of weerstand kunnen bieden tegen ons kapitalistisch waardensysteem. Een systeem dat gebaseerd is op de mythe van de vooruitgang. Het idee dat we nooit genoeg hebben en dat er altijd sprake is van een tekort dat moet worden ingevuld.
Bonajo poogt een ethisch alternatief te bieden voor onze ‘gehaaste’ wereld. Intimiteit neemt binnen haar artistieke creaties een centrale plek in. Ook zij schuift beelden naar voor die iets onthullen omtrent het herstel van verbondenheid met onszelf, anderen, de aarde en het universum.
Voor het herschikken van onze macht en de machtsstructuren vindt ze het belangrijk onszelf als mens niet zo serieus te nemen en speelsheid of plezier in ons leven als een helende factor naar voor te schuiven.
Beelden van antikapitalistische vormen van genezing, seksualiteit, samenwonen, intimiteit, ... domineren haar multidisciplinaire praktijk. De meeste zaken waar we van genieten, zijn gratis.
Plezier maakt het pad vrij voor nieuwe ervaringen, die op hun beurt over de kracht beschikken om ons innerlijk in beweging te brengen of te transformeren. Healing is the new punk, aldus Bonajo in een interview met art511mag.com in 2018.
Voor meer over het werk van Stéphane Vervaeke, check haar website of volg haar op Instagram.