📖 Dissidente jongeren schrijven open brief aan Vlaams minister van onderwijs Ben Weyts
‘Ons kapitaal’ titelde Vlaams minister van onderwijs Ben Weyts zijn beleidsvisie voor de periode 2019-2024. Onderwijs moet renderen en opbrengen. Op 1 september 2021, de eerste schooldag van dit schooljaar, overhandigden de jongeren die samen de cast vormen van de theatervoorstelling Dissident hun open brief aan onderwijsminister Ben Weyts. Ze nemen het niet langer dat ze door de minister als ‘startkapitaal’ worden aanzien.
Ooit was school een manier om je te bevrijden van arbeid. Het was een manier om kinderen juist niet te laten werken. Ze mochten leren en zich ontwikkelen. Ze mochten mens worden.
Vandaag stoomt (letterlijk) het onderwijs kinderen en jongeren klaar voor de arbeidsmarkt. Het zijn zij die de coronacrisis moeten doen vergeten, meent de onderwijsminister.
Maar valt juist nu niet op dat ontzettend veel mensen - bijna een half miljoen mensen zit langer dan een jaar ziek thuis, meer dan 1,2 miljoen mensen slikken jarenlang antidepressiva en een gigantisch aantal mensen stapt uit het leven - diep ongelukkig zijn met de mallemolen waar ons onderwijs hen ooit en onze kinderen en jongeren nog altijd voor hebben klaargestoomd?
En valt het dan niet op dat steeds meer jongeren afknappen op het onderwijs? Zij worden met ‘neutrale meetstandaarden’ bestempeld met etiketten als ADHD, ADD, ASS, DCD en als ‘gestoord’ gezien. Maar met deze etiketten opgeplakt worden ze alsnog via omwegen richting de eindtermen geduwd. Vind je het gek dat steeds meer jongeren zich hiertegen verzetten?
Lara Staal, theatermaker bij NTGent, verzamelde vijf jongeren die in ons onderwijs als een ‘probleemgeval’ worden gezien om samen de voorstelling Dissident te maken (lees of beluister hier ons interview met haar).
In de voorstelling vertellen de jongeren over zichzelf en wat school met hen doet, maar ze doen vanuit hun kritiek ook twaalf voorstellen voor veranderingen in het onderwijs.
Dit schreven ze in hun open brief aan de minister …
Beste Vlaams minister van Onderwijs,
Beste Ben Weyts,
In 2019 presenteerde u uw beleidsnota 2019-2024 met de veelzeggende titel ‘Ons kapitaal’. U vindt dat onderwijs rendabel moet zijn en iets moet opbrengen. Dat rendement verkrijgt u door te gaan beleggen in leerlingen. Wij worden als ‘het startkapitaal’ omschreven. En leerkrachten omschrijft u als ‘vermogensbeheerders’.
“U vindt dat onderwijs rendabel moet zijn en iets moet opbrengen. Wij worden als ‘het startkapitaal’ omschreven. En leerkrachten omschrijft u als ‘vermogensbeheerders’. ”
In uw nota spreekt u over kennis als iets dat de economische crisis moet oplossen. Kortom, hoe meer hersencellen wij kunnen ontwikkelen, hoe meer kans dat we de coronacrisis te boven zullen komen.
In de negentiende eeuw moesten kinderen handenarbeid verrichten. Wordt dat in de eenentwingste eeuw ‘hersenarbeid’?
In uw kapitalistische visie op onderwijs staart u zich blind op zogenaamde neutrale meetstandaarden. Naar eigen zeggen mogen we u afrekenen op de Europese PISA-vergelijking. Op die ranking wilt u namelijk scoren. Door allerlei testen te ontwikkelen belooft u na te gaan of we ons “Vlaams kapitaal wel volledig verzilveren”. Onderwijs wordt zo een machine waar zo snel mogelijk, zoveel mogelijk ‘leerwinst’ moet worden behaald.
Uw visie is een ontkenning van wat onderwijs is. Schooltijd is een specifiek soort tijd. Het is een tijd om collectief en fysiek samen te komen. Om samen te oefenen en zorg te dragen. Een tijd die te maken heeft met een ontmoeting tussen een oudere en een nieuwe generatie.
School mag daarom niet gaan over een zo snel mogelijke overdracht van kennis en vaardigheden, maar over een trage overdracht, waar ruimte is voor vragen over de inhouden die wij moeten leren.
“School is geen productieplaats, maar een plaats waar we gezamenlijk vorm kunnen geven aan een gedeelde wereld.”
Dit geldt ook voor de leerkrachten. De vertraging die wij eisen, maakt het ook voor hen mogelijk na te denken over wat er moet worden doorgegeven.
School is geen productieplaats, maar een plaats waar we gezamenlijk vorm kunnen geven aan een gedeelde wereld.
Niet het individu en het individuele leertraject zouden op de eerste plaats moeten staan, maar juist de dingen die we delen.
Wij willen een vraagteken plaatsen bij snelle en efficiënte processen van kennis en vaardigheden.
Wij plaatsen vraagtekens bij het belang van excelleren.
Wij plaatsen vraagtekens bij externe en neutrale meetstandaarden zoals PISA.
Wij plaatsen vraagtekens bij ‘leerresultaten’ en ‘leerwinst’.
Wij plaatsen vraagtekens bij scholen als productieplaatsen.
Wij plaatsen vraagtekens bij het individu en het individuele leertraject.
Als nieuwe generatie willen wij leren om de samenleving mee vorm te geven en niet alleen om haar te reproduceren.
Met vriendelijke groeten,
Het startkapitaal
(De spelers uit de voorstelling DISSIDENT, een productie van NTGent)
p.s.: We hebben alvast een vrijkaartje voor u gereserveerd voor de première op 12 november 2021
Overhandiging van de brief aan de minister
Op 1 september 2021 werd minister van Onderwijs Ben Weyts bij zijn bezoek aan hotelschool Ter Groene Poorte in Brugge door vier jongeren uit de cast van Dissident opgewacht om hem hun open brief te overhandigen en uit te nodigen voor de premiere van de voorstelling.
Een reactie hebben de jongeren nog niet mogen ontvangen, noch de bevestiging dat hij de plaats gekoppeld aan zijn vrijkaartje voor de première op 12 november zal innemen.
Update 19 november 2021: Reactie van minister Ben Weyts
Je kan zijn reactie hier lezen op de dissident-pagina van NT GentOp 8 november
Een vraag voor je hier vertrekt
Wat ons interesseert is wat onze restories met jou doen!?
Ken jij llerkrachten die jongeren leren om de samenleving mee vorm te geven en niet alleen om haar te reproduceren?
Zet ze in de comments hieronder in het zonnetje!