Deze polymeerarchitect wil met biokunststoffen van eigen bodem vervuilende microplastics de wereld uithelpen
Stefaan De Wildeman
Eind 2021 won de Limburgse startup B4Plastics de prestigieuze Food Planet Prize. De prijs sluit aan bij de ambities van oprichter Stefaan De Wildeman om wereldwijd de eerste te zijn die bioplastic van eigen bodem produceert: “Bioplastic gemaakt van reststromen uit de landbouw en van nieuw geteelde planten moet vervuilende microplastics uit de wereld helpen.”
De Zweedse Curt Bergfors stichting bekroont innovatieve oplossingen die kunnen helpen om binnen tien jaar tijd de transitie naar een duurzaam voedingssysteem te realiseren. Aan de prijs is bedrag van twee miljoen dollar verbonden.
Ondanks de wereldwijde erkenning die B4Plastics met het winnen van deze prijs krijgt, blijft oprichter Stefaan De Wildeman met beide voeten op de grond.
“Die prijs is een mooie erkenning, en ondersteunt de missie van ons bedrijf: met onze producten een bijdrage leveren om de plastic afvalberg te verkleinen en kunststoffen in het algemeen te vergroenen.
Bioplastic op basis van restproducten uit de landbouw of op basis van nieuwe planten moet vervuilende microplastics uit de wereld helpen.
We moeten alle middelen inzetten om de gigantische economische machine die mens en planeet ondertussen op een diepe afgrond doet afstevenen tot stilstand te brengen.
Ik ben ervan overtuigd dat het mogelijk is om een alternatief klaar te hebben dat tegelijk economisch rendabel is én de transitie mogelijk maakt naar een betere wereld voor de volgende generaties.”
Multitalent
“Ik ben maar een simpele jongen uit Zwevezele”, laat Stefaan De Wildeman zich ontvallen.
Een uitspraak die getuigt van grote bescheidenheid en die wel vaker kenmerkend is voor wie echt grootse dingen realiseert en op vele vlakken uitblinkt. Tijdens ons gesprek blijkt dan ook al snel dat hij allesbehalve een eenvoudige jongen is.
Zo laat hij op het einde van ons gesprek een ingeving horen die hij componeerde voor piano. Daarnaast heeft hij ook een atletisch verleden: op verlaten atletiekpistes en langs straten en pleinen in Vlaanderen verbeterde hij almaar persoonlijke records.
En hij blijkt zonder podiumvrees in een verder verleden ook aan cabaret te hebben gedaan en gedichten te hebben geschreven. Kortom, hij zou zich met recht en reden een multitalent kunnen noemen.
“Ik wil als onverschrokken ondernemer mijn talenten gebruiken om de samenleving te dienen. ”
“Ik zou inderdaad verschillende levens hebben kunnen leiden,” zegt hij, “maar uiteindelijk is het doctoraat dat ik behaalde in de bio-ingenieurswetenschappen bepalend geweest voor wat ik nu doe en voor de missie die ik wil volbrengen.
Ik wil als onverschrokken ondernemer mijn talenten gebruiken om de samenleving te dienen.
Uit mijn humanioratijd in het klein seminarie in Roeselare heb ik de levensles onthouden dat humaniora staat voor een voorbereiding op levenslang meer mens worden.
Ik heb daar ook geleerd hoe belangrijk sport, kunst en cultuur zijn om de mens te laten uitgroeien tot zijn meest complete zelf.”
Muzikant
Stefaan De Wildeman was nog maar dertien toen zijn moeder overleed. Hij zag hoe zijn vader, met wie hij een sterke band uitbouwde, troost vond in de muziek van de Klassieken.
Op het door zijn vader zelfgebouwd orgel speelde hij vanaf zijn zes jaar de eerste melodieën op de drie klavieren – de aanzet tot zijn latere studies en grote liefde voor piano.
“Ik heb mijn handen uitgenodigd om melodieën uit de piano te toveren, die verwijzen naar de manier waarop we met B4Plastics aan een betere wereld willen werken”
“Nog altijd is dat voor mij een uitlaatklep na een harde werkweek. En ik heb mijn handen uitgenodigd om melodieën uit de piano te toveren, die verwijzen naar de manier waarop we met B4Plastics aan een betere wereld willen werken.
Dat is een nieuwe brug, maar ik ben ervan overtuigd dat die verbinding te cultiveren is.
Het boeit me die bruggen te zoeken en af en toe ook al te vinden. Het hoeft geen betoog dat muziek sowieso voor positieve vibes kan zorgen.
De harmonische orkestklanken van de grote componisten en van een positive-vibe groep als ABBA staan voor mij ook symbool voor de kracht van een team om eendrachtig toe te werken naar een welbepaald doel.”
De woorden van Stefaan De Wildeman over zijn vader en over muziek doen denken aan het verhaal van András László, die hier op Re-story eveneens vol dankbaarheid sprak over zijn vader-muzikant.
Niets is onmogelijk
De ambitie van Stefaan De Wildeman om iets te doen voor de samenleving door nieuwe bioplastics te creëren, vloeit ook voort uit een soort koppigheid om te geloven dat alles altijd beter kan.
“Ik heb die determinatie waarschijnlijk over-ontwikkeld door vaak persoonlijke records te breken op de atletiekpiste op afstanden tussen de drie en de tien kilometer. Ik zette mezelf toen geregeld onder erg hoge druk.
Die drang om de druk te weerstaan werd een voedingsbodem om tegen de stroom van ongeloof in te roeien en te bewijzen dat dingen waarvan iedereen zegt dat ze onmogelijk zijn, tóch kunnen. Ook die karaktertrek helpt ongetwijfeld om elke dag B4Plastics verder op de kaart te zetten.”
De band met zijn vader en de liefde voor muziek en sport hebben in grote mate de persoonlijkheid van Stefaan De Wildeman bepaald. Maar ook literatuur en poëzie boeien hem bovengemiddeld.
“In de humaniora maakte ik kennis met het gedicht If van de Britse dichter en schrijver Rudyard Kipling, die onder andere ook The Jungle Book schreef.
If you can keep your head when all about you
Are losing theirs and blaming it on you,
If you can trust yourself when all men doubt you,
But make allowance for their doubting too;
If you can wait and not be tired by waiting,
Or being lied about, don’t deal in lies,
Or being hated, don’t give way to hating,
And yet don’t look too good, nor talk too wise:
“Het gedicht If zegt wat mij betreft alles over hoe je als mens sterk in het leven kan staan. Ik koester het echt als een relikwie. ”
Woorden kunnen veel betekenen. Dat gedicht zegt wat mij betreft eigenlijk alles over hoe je als mens sterk in het leven kan staan. Ik koester het echt als een relikwie.
Ik heb een mateloze bewondering voor al die schrijvers die hun lezers kunnen meenemen naar een andere wereld, zodat een nieuw licht geworpen kan worden op hardnekkige uitdagingen.
Daarom geloof ik ook sterk in storytelling en in verhalen om een boodschap echt ingang te doen vinden. Dat we de Food Planet Prize hebben gewonnen komt uiteraard door de producten en prototypes die we maken en die iets kunnen doen aan het gigantische probleem van de vervuiling.
Maar het komt deels zeker ook door de storytelling over waar we als bedrijf voor staan en waar we naar toe streven. Innovatie gaat niet alleen over productvernieuwing en over statistieken.
Het gaat ook over bezieling en een blik op hoe de wereld van morgen er kan uitzien. Verhalen zijn volgens mij de beste manier om daar uitdrukking aan te geven. Verhalen die je daarna ook kan waarmaken.”
Chemienerd
Dat iemand die zo in de ban is van literatuur, muziek en sport toch kiest voor de harde wetenschap en voor bio-ingenieur studeert, kan dan wel verwondering wekken, maar die keuze was voor Stefaan zelf ‘kristalhelder’.
Sterker nog, hij noemt zichzelf ook regelmatig een chemienerd.
“Ik was als kind enorm in de ban van Lego Technic. Als ik wist dat ik zo’n doos zou krijgen, kreeg ik van de spanning kriebels en krampen in mijn buik. Bouwen wat op de voorkant van de doos stond, opende slechts de deur naar mijn wereld: verbeteringen en extra features aanbrengen.
Ik wilde vooral kijken wat ik nog méér kon doen en zelf kon creëren. Op het obsessieve af eigenlijk. Chemie en biologie werkten later op precies dezelfde manier: een grote blokkendoos waarmee je kan creëren en dus innoveren.
Ondanks mijn grote belangstelling voor sport, muziek en literatuur werden wetenschappen toch mijn lievelingsvakken. Ik wilde meer leren over hoe dingen in elkaar zitten en elkaar beïnvloeden.
Het ging er thuis soms over of ik muzikant zou willen worden, maar toen mijn vader terecht opmerkte dat ik al blij mocht zijn als ik de stukken van Bach en Mozart goed zou kunnen naspelen, voelde ik veelzeggende weerstand: ik wilde geen vertolker zijn van wat anderen hadden gecreëerd, ik wou zélf componeren.
Alweer een andere manier om mijn creatiedrang uit te drukken. Ook die karaktertrek is wellicht meebepalend geweest om met B4Plastics te starten.
Mijn uiteindelijke wetenschappelijke vorming van Lego Technic tot en met mijn doctoraat, bracht me als West-Vlaming naar Limburg omdat ik aan de slag ging bij het Nederlandse chemieconcern DSM. Ik werkte er elf jaar, waarvan de laatste drie jaar als ‘senior scientist biobased building blocks’.
België op de kaart zetten
Omdat hij zijn ideeën om bioplastic te maken van reststromen uit de landbouw en van nieuw geteelde planten niet kon koppelen aan de bestaande business, verliet Stefaan DSM.
Na nog een essentiële tussenstap als professor aan de Universiteit van Maastricht, richtte hij B4Plastics op en maakte hij het bedrijf operationeel in de lente van 2018. Ondertussen is het een van de snelst groeiende bioplasticbedrijven ter wereld.
Stefaan: “We ontwikkelen milieuvriendelijke polymeren voor andere bedrijven op basis van allerhande groenafval en beheren in het laboratorium in Limburg de wellicht grootste collectie aan nieuwe biokunststoffen ter wereld.
“We zijn de eerste ‘polymeerarchitecten’ die bioplastic op maat maken. ”
We zijn de eerste ‘polymeerarchitecten’ die bioplastic op maat maken. Het is een zich ontluikende wetenschap waar steeds meer grip op komt.
We werken samen met meerdere grote wereldmerken die bij ons hun eigen prototypes en nieuwe producten ontwikkelen en inkopen.
Eerst ontwerpen we prototypes, zoals een alternatief voor de huidige niet-degradeerbare trimdraden van gras- en bosmaaiers.
Maar ook visnetten als alternatief voor de plasticmaterialen die niet alleen dieren in de zee verstikken, maar via de achtergebleven microplastics terecht komen in de vissen en dus in onze voedselketen.
Onze sterke materialen hebben een houdbaarheidsdatum en worden uiteindelijk op een natuurlijke manier afgebroken.
We hebben er nu voor gekozen om ons te richten op wat we best kunnen: snel en accuraat prototypes maken en op basis daarvan onze recepten opschalen en overdragen naar bestaande of zelf te bouwen productie-apparaten.
De appetijt in de markt stijgt nu bijna elke dag. Op termijn willen we zelf ook een aantal toepassingen in productie nemen. Op die manier willen we onze inkomsten diversifiëren en ervoor zorgen dat België opnieuw op de kaart komt met een eigen lokale productie.
Als ons land indertijd aan de basis lag van een Gouden Eeuw door zijn sterke kennis van de textielproductie, waarom zou dat dan niet opnieuw kunnen met biokunststoffen op basis van grondstoffen uit de Vlaamse akkers?
Vanuit mijn ervaringen in de atletiek geloof ik in voluntarisme, in positieve self fulfilling prophecy. Waar een wil is, is een weg.”
Iets tastbaars nalaten
Stefaan De Wildeman laat zich tijdens het gesprek ook een aantal keer ontvallen dat de kans niet denkbeeldig is dat B4Plastics binnenkort zal kunnen uitpakken met enkele miljoenencontracten.
“Diep in mij zegt een stemmetje dat ik iets tastbaars moet nalaten dat de wereld beter maakt.”
“Maar miljoenen behelzen slechts een koude transactie”, zegt hij.
“Impact hebben op de maatschappij en iets doen aan de enorme klimaat- en milieuproblematiek staat echt heel veel hoger op mijn waardeschaal dan financieel gewin.
Diep in mij zegt een stemmetje dat ik iets tastbaars moet nalaten dat de wereld beter maakt.”
(Wat Stefaan hier vertelt, maakt duidelijk dat B4Plastics een zebrabedrijf is, en zebrabedrijven zijn volgens ons cruciaal om de wereld in een andere richting te sturen.
Stefaan: “Maar het spreekt voor zich dat een bedrijf ook financieel gezond moet zijn om zijn ambities te kunnen waarmaken.
Daarom heb ik recent met Brecht Verduyn ‘een financiële speelkamer voor bioplastics’ ingericht om het bedrijf nog handzekerder te kunnen sturen – navenant van hoe de markt op innovaties reageert.
Brecht is een studiegenoot die ik achtentwintig jaar niet meer had gezien. Intussen blijkt dat hij een heel complementaire copiloot is voor ons bedrijf door zijn doorgedreven financiële kennis.
In het begin worden bedrijven gemaakt door een unieke wisselwerking en complementariteit van personen met sterke competenties en veel startup drive. Wij noemen dat ‘de early birds’.
“Als we op deze weg voortgaan, kunnen we onze stempel drukken op de strijd tegen de plasticvervuiling. ”
B4Plastics heeft het geluk gehad om wel twee handen vol early birds in teamverband aan het werk te zetten, en heeft daarmee sterke wortels laten groeien in de Vlaamse bodem. Die kunnen veel bio-sap trekken de komende jaren.
Als we, mede door het winnen van de Food Planet Prize en inmiddels ook al meerdere andere erkenningen, op deze weg voortgaan, kunnen we onze stempel drukken op de strijd tegen de plasticvervuiling.
Het is maar een van de radertjes waarop we volgens mij moeten werken om de machine van het huidige economische model af te remmen en tegelijk een alternatief aan te bieden.
Ik geloof sterk in wat Socrates ooit zei: “Je kan iets negatiefs niet bestrijden door er tegen te vechten, maar wel door iets nieuws te bouwen dat het oude overbodig maakt.”
Een vraag aan jou voordat je hier vertrekt …
Wat ons interesseert is wat de Re-stories die we maken met je doen. Het gaat niet alleen om bereiken, maar vooral om beraken.
Welke CEO’s ken jjj nog die hun stempel willen drukken op een betere toekomst voor de komende generaties?
We horen het graag van je in de comments hieronder …